ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଚନ୍ଦ୍ରାୟଣ -3 ର ରୋଭର ପ୍ରଜ୍ଞା ଚନ୍ଦ୍ରପୃଷ୍ଠର ଦକ୍ଷିଣ ମେରୁରେ ସଲଫରର ଗଚ୍ଛିତ ଥିବା ନେଇ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରିଛି। ପ୍ରଜ୍ଞା ଅନ୍ବୋର୍ଡରେ ଥିବା ‘ଲେଜର-ପ୍ରେରିତ ବ୍ରେକଡାଉନ୍ ସ୍ପେକ୍ଟ୍ରସ୍କୋପି’ (LIBS) କେବଳ ଗନ୍ଧକ ନୁହେଁ, ଅମ୍ଳଜାନ, ଆଲୁମିନିୟମ୍, ମାଙ୍ଗାନିଜ୍, ଟାଇଟାନିୟମ୍, କ୍ୟାଲସିୟମ୍, ଲୁହା, କ୍ରୋମିୟମ୍ ଏବଂ ସିଲିକନ୍ ମଧ୍ୟ ରହିଥିବା ନେଇ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନଙ୍କୁ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରିଛି। ବର୍ତ୍ତମାନ ରୋଭର ଚନ୍ଦ୍ରର ଦକ୍ଷିଣ ମେରୁରେ ହାଇଡ୍ରୋଜେନର ଉପସ୍ଥିତି ନେଇ ଅନୁସଂଧାନ ଜାରି ରଖିଛି। ଜଳ, ଯାହାକୁ ଜୀବନ କୁହାଯାଏ, ପ୍ରତ୍ୟେକ ଅଣୁରେ ହାଇଡ୍ରୋଜେନର ଦୁଇଟି ପରମାଣୁ ଏବଂ ଅମ୍ଳଜାନର ଗୋଟିଏ ପରମାଣୁ ଥାଏ। ଚନ୍ଦ୍ରରେ ଅମ୍ଳଜାନ ମିଳି ସାରିଛି, ତେଣୁ ହାଇଡ୍ରୋଜେନର ଉପସ୍ଥିତି ବିଷୟରେ ସୂଚକ ଖୋଜିବା ଅଧିକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। ଚନ୍ଦ୍ରରେ ରୋଭର ପ୍ରଜ୍ଞାର ଆବିଷ୍କାର କାହିଁକି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ, ଆସନ୍ତୁ ବୁଝିବା।
ଚନ୍ଦ୍ର ପୃଷ୍ଠରେ ସଲଫରର ଆବିଷ୍କାର ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କାରଣ ଏହା ଚନ୍ଦ୍ରର ରଚନା ଏବଂ ଏହା କିପରି ବିକଶିତ ହୋଇଥିଲା, ଏହା କିପରି ରୂପ ଧାରଣ କଲା ସେ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସୂଚନା ଦେଇପାରେ।
ସୌର ପ୍ରଣାଳୀରେ ସଲଫର ବା ଗନ୍ଧକ ଏକ ସାଧାରଣ ଉପାଦାନ, କିନ୍ତୁ ଚନ୍ଦ୍ରରେ ଏହା ବିରଳ ଅଟେ। ତେଣୁ ଏହାର ଦକ୍ଷିଣ ପୋଲରେ ସଲଫରର ଉପସ୍ଥିତି ବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କ ମତରେ ଜଳ, ବରଫର ଉପସ୍ଥିତି ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଇପାରେ।
ଜଳ ବରଫ ଅର୍ଥାତ୍ ‘ଜଳ ବରଫ’ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କାରଣ ଏହା ଚନ୍ଦ୍ରରେ ଭବିଷ୍ୟତରେ ମଣିଷ ବସବାସ କରିବା ପାଇଁ ଜଳର ଅତ୍ୟନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକ। କେବଳ ଏତିକି ନୁହେଁ, ଏହା ମହାକାଶଯାନ ପାଇଁ ଇନ୍ଧନ ଏବଂ ଅମ୍ଳଜାନ ମଧ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରିବ। ଜଳ ବରଫରେ ଜୀବାଣୁ ମଧ୍ୟ ରହିପାରେ, ଯାହା ପୃଥିବୀ ବାହାରେ ଜୀବନ ଥିବା ନେଇ ପ୍ରମାଣ ଦେଇପାରେ।
ଚନ୍ଦ୍ରର ଦକ୍ଷିଣ ପୋଲ୍ ଉତ୍ତର ପୋଲଠାରୁ ବହୁତ ଭିନ୍ନ । ଏହା ବହୁତ ଥଣ୍ଡା । କୋଟି କୋଟି ବର୍ଷ ଧରି ଏଠାରେ କୌଣସି ଆଗ୍ନେୟଗିରି ସୃଷ୍ଟି ହୋଇ ନାହିଁ । ଚନ୍ଦ୍ରର ଦକ୍ଷିଣ ପୋଲ ରେଗୋଲିଥ ଦ୍ୱାରା ଆଚ୍ଛାଦିତ ହୋଇଛି ଯାହାକି ଧୂଳି କଣିକା ଏବଂ ପଥରର ମିଶ୍ରଣ ଅଟେ ଏବଂ ଚନ୍ଦ୍ର ପୃଷ୍ଠକୁ ଏକ ସିଟ୍ ପରି ଆବୃତ କରିଥାଏ । ରେଗୋଲିଥ୍ ଏକ ଢାଲ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଏ ଏବଂ ସୌର ବାଯୁମଣ୍ଡଳ ଏବଂ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡିକ କିରଣ ଦ୍ୱାରା ଭୂପୃଷ୍ଠର ତଳେ ଥିବା ପଥରଗୁଡିକୁ କ୍ଷୟରୁ ରକ୍ଷା କରିଥାଏ ।
ଚନ୍ଦ୍ରରେ ଗନ୍ଧକର ଉପସ୍ଥିତି ବୈଜ୍ଞାନିକମାନଙ୍କୁ ଚନ୍ଦ୍ରର ଆଗ୍ନେୟଗିରି ଇତିହାସ ବୁଝିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ । ସାଧାରଣତଃ ଯେଉଁଠାରେ ଗନ୍ଧକ ମିଳିଥାଏ, ସେଠାରେ ଆଗ୍ନେୟଗିରି କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ମଧ୍ୟ ଥାଏ । ତେଣୁ ଚନ୍ଦ୍ରରେ ଏହାର ଉପସ୍ଥିତି ସୂଚାଇଥାଏ ଯେ ଅତୀତରେ ସେଠାରେ ବହୁ ଆଗ୍ନେୟଗିରି କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଥିବା ଆବଶ୍ୟକ । ଏହା ଚନ୍ଦ୍ରର ଗଠନ ଏବଂ ଏହାର ବିବର୍ତ୍ତନ ବୁଝିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ । ବୈଜ୍ଞାନିକ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ଚନ୍ଦ୍ରରେ ଗନ୍ଧକର ଉପସ୍ଥିତି ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଆବିଷ୍କାର । ପୃଥିବୀର ଏହି କେବଳ ପ୍ରାକୃତିକ ଉପଗ୍ରହରୁ ଖଣିଜ ପଦାର୍ଥ ଖନନ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏହା ମଧ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ । ଅଦ୍ୟାବଧି ଆମର ଜ୍ଞାନ ଲୌହ, ଅମ୍ଳଜାନ, ସିଲିକନ୍, ସଲଫର୍, ଟାଇଟାନିୟମ୍ ଇତ୍ୟାଦି ଅନେକ ଉପାଦାନ ଆବିଷ୍କାର କରିଛି । ସଫଲର ମଧ୍ୟ ରକେଟ୍ ଇନ୍ଧନର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଉପାଦାନ ।
